Şanlıurfa‘da Harran Üniversitesi (HRÜ) akademisyenlerince yapılan çalışmada, kara akrep zehrinin göğüsteki kanserli hücreyi yok olması için tetiklediği, olağan hücrelere ise ziyan vermediği tespit edildi.
HRÜ’den yapılan açıklamada, üniversitenin bilimsel gayeli kurduğu Akrep Venom Merkezi’nde, Şanlıurfa ve etraf vilayetlerinde zehirli akreplerin tespiti, popülasyon durumları, popülasyon dinamizmlerinin belirlenmesi, laboratuvarda üretilmesi, zehir sağımı, beslenme ve zehir kalitesi ortasındaki ilginin belirlenmesi konusunda değerli çalışmalar yapıldığı belirtildi.
Rektör Prof. Dr. Sabri Çelik’in dayanağıyla akrep zehri laboratuvarı ve üretim tesisinden elde edilen farklı zehirlerin çeşitli araştırma alanlarında kullanıldığı lisana getirilen açıklamada, Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Kısmı Hekim Öğretim Üyesi Şahin Toprak koordinatörlüğünde Akrep Venom Araştırma Grubu’ndaki akademisyenlerin anti kanser, antimikrobiyal ve tıptaki başka kullanımı üzerinde bilimsel çalışmalar yürüttükleri kaydedildi.
HRÜ Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. İsmail Koyuncu ve grubu tarafından göğüs kanserleri için akrep zehrinden antikanser ilaç geliştirme çalışması kapsamında elde edilen sonuçların da paylaşıldığı açıklamada, akrep zehirlerinin kanserin ilerlemesine karşı tesirli birçok biyoaktif bileşiği içerdiği söz edildi.
Açıklamada görüşlerine yer verilen Doç. Dr. Koyuncu, kara akrep zehrinin heyecan verici tıbbi beklentileri olup bir ilaç adayı olma potansiyeli bulunan en kıymetli ve ölümcül zehir olduğunu, birkaç akrep zehrinin peptidinin birçok hastalıkta umut verici olduğunu belirtti.
Akreplerin zehir içeriğinin çeşitlerine ve yaşadıkları ortama nazaran değişiklik gösterdiğini, bu nedenle tıpkı tipe ilişkin akrep zehirlerinin farklı farmakolojik tesirleri olabileceğine işaret eden Koyuncu, Şanlıurfa’da yaşayan kara akrep tipinin zehrinin metabolit profili ve anti kanser özelliğini araştırdıklarını lisana getirdi. Koyuncu, şunları söz etti:
“Yapısal ve işlevsel spesifikliği nedeniyle akrep peptidleri, bilhassa kanser, kalp ve damar hastalıkları ve öbür bağışıklık sistemi yetmezlikleri hastalıkları için spesifik ilaçların geliştirilmesinde yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. Bu çalışmada, elektrik dürtü metodu ile akreplerden toplanan zehirler sürece tabi tutularak 3-10 kDa ortasındaki büyüklüğe sahip zehir fraksiyonları elde edildi. Elde edilen zehir fraksiyonlarının on farklı kanser (meme, prostat, akciğer, kolon vb.) ve olağan hücreler üzerindeki anti-kanser tesir ve tesir sistemi incelendi. Çalışma sonucunda akrep zehrinin en güçlü anti-kanser etkiyi göğüs kanseri üzerinde apoptozis dediğimiz mevt sistemini tetikleyerek gösterdiği, ayrıyeten olağan göğüs hücrelerine de ziyan vermediği tespit edildi. Bu tesirin daha ayrıntılı araştırılması ve maksat molekülün tespitine yönelik çalışmalarımız devam ediyor. Etken peptidin tespiti ile akrep zehrine gerek kalmadan ilacın sentetik olarak üretilmesi mümkün olacak.”
