Muharrem ayının 10. günü olan Aşure gününde Aşure tatlısı yapılmaktadır. Aşure tatlısının ana materyalleri buğday, nohut, toz şeker, fasulye ve pirinçtir. Bunlara ek olarak fındık, nar, kuru üzüm vb. unsurlar katılabilir. Pekala Aşure nedir, nasıl yapılır, gereçleri nelerdir?
AŞURE NEDİR?
Aşure, Hicri takvime nazaran Muharrem ayının 10. günü yapılan tatlıdır. Tıpkı halde Muharrem’in 10. gününe Aşure günü ismi verilir. Tatlının ismi, Arapça’da 10. manasına gelen sözden gelmektedir.
AŞURE TATLISI TARİHİ NEDİR? BİRİNCİ NE VAKİT YAPILDI?
İslam inancına nazaran Muharrem ayının 10. günü Nuh (a.s.), Büyük tufandan sonra karaya ayak bastığında elinde kalan son materyallerle bu tatlıyı yapmıştır.
AŞURE TATLISI YAPILIŞI
Aşure tatlısının sabit bir tanımı yoktur. Bölgeden bölgeye yapılışı farklılık göstermektedir. Ancak genel itibariyle Aşure’nin ana materyalleri buğday, nohut, toz şeker, fasulye ve pirinçtir. Buna ekstradan fındık, kuru üzüm, kuş üzümü, nar vb. üzere hususlar de katılmaktadır. Ayrıyeten süsleme için de ceviz, fındık, tarçın üzere gereçler kullanılabilir.
Geleneksel olarak Aşure tatlısının en az 7 husustan oluşması gerektiği söylenir. Kimileri isminden ötürü 10 unsur ile yapılması gerektiğini söylemektedir.
Aşure tatlısı temel olarak Su, buğday, nohut, toz şeker, fasulye ve pirinç kullanılarak yapılır. Süsleme gayesi ile ceviz, çam fıstığı, badem, nar, susam ve tarçın üzere kuruyemiş, meyve ve baharatlar kullanılır. Tanımı hiçbir hayvansal eser içermemesi prestijiyle vegandır.
Aşure Türkiye’nin mutfak geleneğinin yanı sıra etraftaki ülkelerin birçoklarında, Hristiyan ve Yahudi kültürlerin bir kesimi olarak da çeşitli isimler altında hazırlanmaktadır.
AŞURE TATLISI MALZEMELERİ
Aşure tatlısını full porsiyon 25 kişilik yapmak için gerekli gereçler aşağıdaki üzeredir.
Aşure materyalleri:
- 3 su bardağı aşurelik buğday
- 1/2 yarım çay bardağı pirinç
- 1 su bardağı nohut
- 1 su bardağı kuru fasulye
- 1 su bardağı fındık
- 3 litre su (buğdayı haşlamak için)
- 4 litre sıcak su (gerektikçe eklemek için)
- 2 su bardağı süt
- 4 su bardağı toz şeker (az şekerli olsun isterseniz azaltabilirsiniz.)
- 1/4 çay kaşığı tuz
- 1/4 çay kaşığı karabiber
- 1/2 yarım çay bardağı karanfil suyu
- 200 gram kuru kayısı
- 200 gram kuru üzüm
Üzerini süslemek için gerekli gereçler:
- Fındık
- Kuş üzümü
- Ceviz
- Nar
- Tarçın
AŞURE TATLISI NASIL YAPILIR? AŞURE TATLISI TARİFİ
– Öncelikle nohut ve fasulyeleri farklı ayrı haşlıyoruz. Akabinde buğdayı yıkayıp, tencereye ekliyoruz. Sonra üzerine kaynar su ekleyip 10 dakika kaynatıyoruz. Çıkan sarı suyu süzüyoruz. Sonra birebir süreci bir kere daha yapıp suyunu süzüyoruz.
– Ardından üzerine 3 litre kaynar su ekliyoruz ve 50 dakika kadar buğdayı kaynatıyoruz. Yumuşayan buğdaya pişmiş nohut, fasulye, doğranmış kayısı, kuru üzüm ve yıkanmış pirinç ekliyoruz ve 15 dakika kadar kaynatıyoruz. Sonrasında içerisine sıcak süt, şeker, tuz, karabiber, fındık ve karanfil suyu ekliyoruz yeniden 15 dakika daha kaynatıyoruz.
– Bu sırada gerekli olursa ek sıcak su eklemeyi unutmayınız. Vakitle böylelikle Aşure tatlısını pişirmiş oluyoruz. Sonrasında teker teker cam kaselere tatlımızı dolduruyoruz.
– Aşure soğuduktan sonra servis için üzerine fındık, ceviz, fıstık, kuş üzümü, kuru üzüm yahut nar taneleri ekleyebiliriz. Dilerseniz hiç ekleme yapmadan da servis edebilirsiniz. Lakin bilhassa tarçın ve nar süsleme için çok tercih ediliyor.
– Afiyet olsun…
ALTERNATİF AŞURE TANIMI MALZEMELERİ
1 su bardağı aşurelik buğday
½ yarım çay bardağı kuru fasulye ve nohut
7-8 tane güneşte kurutulmuş kayısı
6-7 tane sarı kuru kayısı
4 tane kuru incir
½ yarım çay bardağı kuru üzüm
1,5 çay bardağı çam balı
6-7 tane karanfil
1 su bardağı süt
1 tane kırmızı elma
15 adet hurma yada bal
Üstünü süslemek için gereken materyaller:
½ yarım çay bardağı nar
Ceviz
Fındık
Badem
Hindistan cevizi
Tarçın
1 yemek kaşığı kuş üzümü
AŞURE YAPMANIN PÜF NOKTASI NEDİR?
Aşure yaparken kenarda devamlı sıcak su bulundurun ve kıvama nazaran ekleme yapın. Şeker ölçüsünü da damak tadınıza nazaran ayarlayabilirsiniz.
AŞURE TATLISININ KALORİ BEDELİ KAÇTIR?
Sağlıklı tatlı kategorisinde yer alan aşure, bakliyat, kuruyemiş ve şeker karışımından oluşur. Bir orta uzunluk porsiyonu yaklaşık 340 kaloridir. Bu kalorinin de yaklaşık %75’i karbonhidrattan, %10’u proteinden, %15’i yağdan oluşur. Lif içeriği yüksektir. Sağlıklı bir insanın günlük tüketmesi gereken lif ölçüsü 25-30 gramdır. Aşure de yaklaşık olarak bu ihtiyacın%20-25 kadarını karşılar. Ayrıyeten sodyum, potasyum, kalsiyum, demir minerallerini; A ve C vitaminlerini içerir. Öğünlere dikkat edilerek günde bir kase tüketilebilir. Dilerseniz şeker yerine hurma yahut bal katarak aşure yapabilirsiniz.
AŞURE’NİN YARARLARI NELERDİR?
Aşure’nin yararları saymakla bitmez. İçerisinde birçok besin olduğu için çok faydalıdır. İçerisinde bulunan nohut, fındık, fasulye, buğday, kuru meyveler vb. besinlerle Aşure tatlısı adeta sıhhat deposudur, güç kaynağıdır. Pekala Aşure’nin yararları nelerdir artık onlara bakalım.
Aşure pek çok vitamin içermektedir:
Aşurenin bol posa içeren bir besin olduğunu vurgulayan Dyt. Rumeysa Çelik, “İçinde baklagil, incir, kuru kayısı üzere bağırsak hareketlerini hızlandıran besinler bulunduğu için kabızlık, hazımsızlık üzere sorunlara yeterli gelir. Büsbütün tahıl, kurubaklagil ve meyveden hazırlandığı için hiçbir formda hayvansal yağ-kolesterol içermez. İçeriğine katılan gereçler sayesinde aşurede B2, B1, C, A vitamininin yanı sıra bol ölçüde demir, çinko, fosfor, kalsiyum ve sodyum vardır. İçinde fındık, ceviz üzere yağlı tohumlar bulunur. Fındık, ceviz Q-3 başta olmak üzere demir, kalsiyum, E vitamini ve B kümesi vitaminleri içerir. Bu yüzden bilhassa kalp hastalıklarına faydalı besin öğeleri içerir” diye konuştu.
Aşure kalp ve damar sıhhatine düzgün gelir:
Aşure kalp ve damar rahatsızlığı olanlara çok düzgün gelmektedir. İçerisinde neredeyse tüm yararlı besinler ve bitkisel besinler yer aldığı için yağ oranı düşüktür ve kolesterol içermez. Haliyle kalp ve damar sıhhatine uygun gelir.Aşureye eklenen nohut, kuru fasulye üzere kuru baklagiller çözünür posa ile ceviz omega 3 yağ asitleriyle kan kolesterolünün düşmesine yardımcı olmaktadır, Aşurede yer alan fındık, çoklu doymamış yağ asitleri ve E vitamini üzere besinler kalp ve damar sıhhatine esirgeyici tesir gösterir.
Aşure zihin yorgunluğuna güzel gelir:
Aşurede nohut, kuru fasulye, bakla ve fındık üzere bitkisel proteinler bulunduğunu anlatan Dyt. Çelik, “Bitkisel protein çocuklar ve yaşlılar için kıymetlidir. İçeriğinde incir, kayısı, nar ve portakal üzere meyveler olduğu için bol C vitamini ve posa içerir. Tüm bunlar sayesinde aşure zihin yorgunluğuna, kalp hastalıklarına, cilt lekelerine uygun gelmekte ve anne sütünü artırmaya da yardımcı olmaktadır” sözlerini kullandı.
Aşure anne sütünü de arttırmaktadır:
Önerilen ölçülerde tüketilen aşurenin birçok yararı bulunduğunu söz eden Dyt. Çelik, aşurenin yararları şöyle sıraladı:”Zihin yorgunluğunu ortadan kaldırır, içindeki yağlı tohumlar kalp sıhhatini korur, vitamin ve mineralleriyle cilt lekelerine yeterli gelir, anne sütünü artırır, kabızlık ve hazımsızlık sıkıntısını çözer, güç verir, protein muhtaçlığını karşılar.”
İLANDIR!
