Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, kira düzenlemesinin 1 Temmuz 2023’e kadar uygulanacağını belirterek, “Bir yıl herkesi bağlayan bir düzenleme. Yargıyı da bağlar bu düzenleme, kiracıyı da bağlar, konut sahibini de bağlar” dedi.
ANKARA (İGFA) – TGRT Haber’de canlı yayınlanan Ankara Gündemi programına katılan Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, gündeme ait kıymetli açıklamalarda bulundu.
Bakan Bozdağ 1 Temmuz 2023 tarihine kadar geçerli olacak kira artırım oranı düzenlemesi ile ilgili ayrıntıları paylaştı.
1 TEMMUZ 2023’E KADAR UYGULANACAK
Düzenleme, 1 Temmuz 2023’e kadar uygulanacak, süreksiz bir düzenleme. Yalnızca meskenlerdeki kiracı, konut sahibi ortasındaki kira belirlemesinde ve devam eden kira mukaveleleri için uygulanacak bir düzenleme. Düzenleme ile yüzde 25’in üzerinde kira artırımı yapılmasının geçersiz olacağı açıkça söz edilmektedir. Şayet 25’in altında diyelim ki, TÜFE ve başka kaideler 25’in altında değişen oranda bir sonuç ortaya koyarsa o vakit o değişen sonuç geçerli olacak. Fakat üstünde bir sayı ortaya çıkarsa o vakit yüzde 25 sınırlamasına tabi olacaktır.
DÜZENLEME SÜREKSİZ MAHİYETTE YAPILIYOR
Belirlenen bu mühletin uzatılması kelam konusu değil. Yalnızca süreksiz mahiyette yapılan bir düzenleme. Türkiye’deki şu andaki kaideler nedeniyle alınmış bir önlem düzenlemesi. Biz bir yandan mesken sahibimizin hukukunu korumak öte yandan da dar gelirli olan kiracıların da hukukunu korumak üzere iki istikrar ortasında bir tercih yapma durumunda kaldı hükümet ve bu tarafta bir tercihte bulundu. Bu tercihi bir yılla sonlandırarak mesken sahiplerinin de hukukunu koruyan bir düzenleme. Bir yıl sonra eski nizam ne ise ona dönülecektir. Borçlar Kanunu’ndaki kararlar motamot cari olarak devam edecektir. O kurallara rastgele bir müdahale kelam konusu değildir, kalıcı bir düzenleme yapılması da kelam konusu değildir.
Adalet Bakanı Bekir Bozdağ:
? Kira düzenlemesi 1 Temmuz 2023’e kadar uygulanacak geçici bir düzenleme. Uzatılması söz konusu değil.
? Sadece konutlarda geçerli olacak.
?İlk defa kira sözleşmesiyle kiraya verilecek yerleri kapsamıyor.
➡️https://t.co/W6bzpE6qgU pic.twitter.com/qNCxd0t3iH
— T.C. Adalet Bakanlığı (@adalet_bakanlik) June 9, 2022
ZORLA KİMSE KİMSEYİ KONUTUNDAN ÇIKARAMAZ
Sadece konutlarda bir. İki, konutta kiracı olarak oturan bireylerin kira artışlarında kelam konusu olacak. Birinci sefer kiraya veriyorsa kelam konusu değil. Şayet iş yerleri kelam konusu ise bunlar için de kelam konusu değil. Yani meskenle hudutlu ve kiracı kiralayan bağı olan şahıslar ortasında devam eden kira kontratında kira bedelini tespit noktasına gelindiğinde uygulanacak bir yasal kriter ortaya koyuyoruz. Sınırlayıcı bir kriter fakat süreksiz, söz ettiğim üzere. İş yerleri mevcut Borçlar Kanunu’nun kararlarına tabi birebir formda. Birinci kez kira mukavelesiyle kiraya verilecek yerler ile ilgili de rastgele bir sınırlama kelam konusu değil. Yasa, bir düzenleme getiriyor. Mesken sahibini de sınırlıyor. Temelinde kiracı lehine, kiracıya da bir imkan veriyor. Artık taraflar yüzde 25 ile anlaşamadığı vakit mesken sahibi “anlaşamadık” diye bundan mütevellit kiracıyı çıkaramaz. Zira tahliye davası açabilir, açtığı vakitte yasa kararı mahkemeyi de bağladığı için mahkeme yüzde 25, şayet kiracı yüzde 25 vermiş ise onunla ilgili açılan tahliye davasını reddedeceği aşikardır. Yani zorla kimse kimseyi konutundan çıkaramaz. Taraflar ortasında şayet meskenden çıkma konusunda ihtilaf olunca hakem Türk yargısıdır. Yargıya gidecektir. Yargıya gidince yasal düzenleme karşısında 1 Temmuz 2023’e kadar olan ihtilaflarda şayet yüzde 25 artışı kiracı kabul etmişse bu sebebe dayalı bir tahliye kararı vereceğini varsayım etmiyorum.
KİRA MUKAVELESİ, BİRİNCİ KERE KİRAYA VERENLER BAKIMINDAN HÜR BİR SÖZLEŞMEDİR
Kira mukavelesi, birinci sefer kiraya verenler bakımından hür bir mukaveledir. Tarafların isteğine nazaran biçim alır. Taraflar istek gösterdiği vakit ortaya çıkaracak kira bedeline iki taraf kabul etmiş demektir. Onu da iki taraf isteği ile oluşan kira bedeline bizim rastgele bir itirazımız olmaz ancak yalnızca beklenti vs. hesapları yaparak Türkiye’de birtakım dalgalanmalara sebebiyet verecek biçimde bir fahiş fiyatlandırma yapılması karşısında bu alınan bir önlemdir. Süreksiz bir önlemdir. Yoksa öbür olasılıklar üzerinden hareketle şöyle olacak, bu türlü olacak ihtimalleri üzerinden pek çok senaryo üretilebilir, bunlar gerçekçi senaryolar değil, ayağı yere basan şeyler değil, ikincisi, dediğim üzere süreksiz bir düzenleme ve bunun uzatılması da kelam konusu değil, bu düzenleme yapılırken her türlü hesap enine uzunluğuna ele alınarak yapıldı. Yani faydası-zararı, doğuracağı sonuçlar vs. hepsi büyük bir formda hususun hakim uzmanları ve yetkililer tarafından kıymetlendirilerek varılan bir karardır. Ben bu cins şeylerin ortaya çıkacağı kanaatinde değilim, vakit içerisinde daima birlikte bunu göreceğiz. Bu uygulama hem mesken sahibinin hakkını hem de kiracının hakkını makul seviyede koruyacaktır. Bizim hedefimiz da makul seviyede iki tarafından hukukunu koruyan adımı atmaktı, yaptığımız da budur.
Yani işyerleri var, esnaflarımızın olduğu yerler var, şirketlerin olduğu yerler var, birinci kez kiraya verilecek yerler var, bütün bunlarla ilgili toplu bir değerlendirmeyi esasen yaptık biz ve bu değerlendirmeler çerçevesinde bir kıstas ortaya koymak gerektiği vakit meskenler üzerinden gitti. Daha fazla dar gelirli olan insanlarımızı biraz müdafaa emeliyle yapılan bir düzenleme. Kiracı, meskenlerde oturanlar, tabi hepsi birebir ekonomik seviyede değil. Durumu çok güzel olan da var, orta olan da var, düşük olan da var. Lakin genel olarak Türkiye’deki meskende hala kiracı seviyesinde oturanlar hem mesken sahibinin baskısıyla çıkma baskısı altında kalmasın bu türlü bir sorun ortaya çıkmasın, münasebetiyle iki tarafında uyacağı yasal bir buyruk ortaya koyalım ki bu devirde zorla “evden çık, daha yüksek kiraya meskeni vereceğim” yahut diğer hesaplarla meskenlerinde oturan kiracıların bu periyotta konuttan çıkma riski ile karşı karşıya kalmalarını hem önlemek, hem de makul bir çizgide bu kirayı tutmak için yapıldı. Yoksa başka iş yerleri de değerlendirildi fakat onlarla ilgili bu türlü bir düzenlemeye gerek duyulmadığı kanaatine varıldı ve yapılmadı.
