Covid-19 enfeksiyonunun ileri yaştaki ve kronik rahatsızlığı olan bireylerde daha ağır seyrettiği bilinse de her yaş kümesinden bireyde olduğu üzere hamilelerde de tesirli olabileceğini tabir eden Medical Park Çanakkale Hastanesi Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Levent Özçer, gebelerde Covid-19 enfeksiyonunun ateş, öksürük, boğaz ağrısı, kas ağrısı, yorgunluk üzere hafif semptomlardan zatürre, akut respiratuar distress sendromu, böbrek yetmezliği, çoklu organ yetmezliği üzere ileri ağır bakım muhtaçlığı doğuran ağır semptomlar formunda klinik belirti verebileceğini söyledi.
Covidli hamilelerde ateş ve öksürük daha az
Covid geçiren hamilelerde, hamile olmayan Covid hastalarına nazaran daha az oranda ateş, öksürük ve nefes darlığı semptomları oluştuğunu kaydeden Op. Dr. Levent Özçer, şu bilgileri paylaştı:
“Yapılan araştırmalar sonucunda Covid müspet olarak doğuma gelen hamilelerin yaklaşık yüzde 87,9’sinin asemptomatik iken yüzde 12.1’inde semptomatik olabildiği gösterilmiş. Asemptomatik hadiselerdeki hamilelerin semptomlarının şiddeti ise hamile olmayanlarla misal çıkmıştır. Gebelikte maternal bağışıklık sisteminin bir ölçü baskılı olması, teneffüs mukozasında ödem, diyafram elevasyonu, oksijen tüketiminin fazla olması nedeniyle hamileler teneffüs yolu enfeksiyonlarına daha yatkındır lakin elimizdeki aktüel bilgilere bakıldığında hamilelerde Covid-19 enfeksiyonu olağan popülasyonla karşılaştırıldığında klinik seyir açısından manalı bir fark saptanmamıştır.”
Gerekli görülürse akciğer tomografisi çekilebilir
Burundan ya da ağız ve yutağa ilişkin bölgelerden alınan sürüntüde ‘revers transkriptaz polimeraz zincir tepkisi (RT-PCR)’ ile Covid-19 virüsünün saptanabildiğinin altını çizen Op. Dr. Levent Özçer, “Mümkünse alt teneffüs yollarından alınacak örneklerle virüsü saptama ihtimali daha yüksektir. ELISA ya da IgM/IgG saptayan süratli antikor testleri üzere serolojik testler de RT-PCR dışında kullanılan teşhis yöntemleridir” biçiminde konuştu.
Hamilelerde akciğer bulgularını kıymetlendirmek için ise akciğer grafisi ve düşük doz akciğer tomografisinin gerekli görüldüğü durumlarda kullanılabileceğini söyleyen Op. Dr. Levent Özçer, her iki usulün de batının kurşun plakalarla korunarak gebelikte kullanılabileceğini belirtti.
Hamilelerde olayların yüzde 85’inde akut devirde akciğer bulguları olabileceğini, ağır olmayan hadiselerde tomografide rastgele bir bulguya rastlanmayabileceğini vurgulayan Op. Dr. Levent Özçer, RT-PCR testi negatif olan kuşkulu hadiselerde tomografideki Covid-19 enfeksiyonunu düşündüren bulguların başka viral enfeksiyonlarda da bulunabileceği konusunun da unutulmaması gerektiğini söz etti. Op. Dr. Özçer, Covid-19 enfeksiyonundakine benzeri akciğer tomografi bulguları ile kendini gösteren hastalıklara karşı ayırıcı teşhis yapılması teklifinde bulundu.
Düşük riskinin arttığı konusunda bir delil yok
Hastalığın çok yeni olması ve bahisle ilgili literatürün kısıtlı olması nedeniyle dataların yetersiz olduğunu belirten Op. Dr. Levent Özçer, “Covid-19’lu hamilelerde düşük ya da erken gebelik kaybının arttığına dair rastgele bir bulgu yoktur. SARS ve MERS enfeksiyonlarının da düşük ve erken gebelik kaybı üzere komplikasyonlarla bağ içinde olmaması bu hipotezi güçlendirmektedir” biçiminde konuştu.
Bebğin durumu müsaitse sezeryan doğum ertelenebilir
Op. Dr. Levent Özçer, sezaryen doğum planlanmış olup da Covid-19 olumlu olduğu bilinen hamilelerde nasıl bir yol izlenmesi gerektiği konusunda ise şu bilgileri paylaştı:
“Bu hasta kümesinde şayet anne karnındaki bebeğin durumu, doğumun geciktirilmesi için bir mahzur teşkil etmiyorsa ve doğum inançlı bir halde ertelenebiliyorsa, hastanın gerek doğum esnasında ya da sonrasında sıhhat çalışanına gerekse tekrar doğum sonrası periyotta bebeğine olabilecek bulaştırıcılığı göz önünde bulundurarak doğum uygun bir vakte ertelenmelidir. Lakin belirtilen faktörler doğumun ertelenmesine müsaade vermiyorsa gerekli kollayıcı tedbirler sağlanarak doğum gerçekleştirilmelidir” dedi.
Covid hastası hamilenin sancısı gelirse
Kuşkulu ya da teşhis almış Covid-19 hamilelerin takibinin farklılık göstereceğini belirten Op. Dr. Levent Özçer, şunları söyledi:
“Şüpheli ya da muhtemel hadiseler izole odalarda, tanısı mutlaklaşmış olaylar ise negatif basınçlı odalarda takip edilmelidir ve bu tedavi 3. basamak hastanelerde yapılmalıdır. Birçok sıhhat kuruluşunda negatif basınçlı oda sayısı az olduğundan bu üzere durumlarda kritik olan hastalar için ağır bakım ünitelerindeki negatif basınçlı odalar kullanılabilir. Sancı şikayeti ile başvuran kuşkulu Covid durumlarında ise hasta izole odaya alınmalı ve Covid semptomlarının varlığı ve şiddeti enfeksiyon uzmanını da içerecek biçimde multidisipliner olarak değerlendirilmelidir. Bu üzere durumlarda annenin ateş ölçümü, dakika teneffüs sayısı, ve oksijen satürasyonu takip edilmelidir. Fetüs ise daima elektronik fetal monitörizasyonla takip edilmelidir. Şayet etkin doğum hareketi başlamışsa mümkünse hastanın takibi birebir izole odada devam etmelidir. Lakin takipler sırasında hastanın etkin doğum hareketinde olmadığı anlaşılırsa da hasta tekliflerle meskene gönderilebilir.”
Gebelik takipleri aksatılmamalı
Akut hastalık periyodundaki bir hamilenin takip ve tedavisinin hamile olmayanlarla benzeri olduğunun altını çizen Op. Dr. Levent Özçer, “Ancak her ne kadar bugüne kadar Covid-19’un fetüs üzerine bariz bir tesiri gösterilmemiş olsa da, hastalığın doğal seyri ve gebelik üzerine tesirleri şimdi tam olarak bilinmemektedir” sözlerini kullandı.
Op. Dr. Özçer, koronavirüs salgını boyunca gebelik takibinin hem annenin hem de çocuğun sıhhati açısından değer arz ettiğini ve gerekli tedbirler alınarak denetimlerin aksatılmaması gerektiğine dikkat çekerek kelamlarını noktaladı.
Hibya Haber Ajansı