Hangi idrar rengi hangi sorunun habercisi, biliyor musunuz? Bilhassa yaz aylarında soğuk kahve, buzlu meşrubatlar yahut soda, ayran üzere içecekler susuzluğumuzu gideriyor üzere görünse de, hem metabolizmamızın daha yeterli çalışabilmesi hem de böbrek sıhhatimizi korumak için su tüketimimize dikkat etmek gerekiyor. Böbrek sıhhatimizin en kıymetli göstergelerinden biri ise idrar rengimiz. Pekala sağlıklı böbrekleri olan bir kişinin idrarı ne renk olur? Hangi renkte idrar yetersiz sıvı tüketimine işarettir ve çok koyu renkli idrar ne manaya gelir, biliyor musunuz?
Bedenimizin yüzde 55’i ila 75’i ortası sudan oluşuyor. Bu kadar kıymetli bir bileşenin kaybı ise bedende ağır tesirler yaratıyor. Lakin birden fazla vakit bedenimizin gereksinimi kadar sıvı tüketmiyoruz. Bunun en değerli nedenlerinden biri, bedenin lakin kritik noktaya gelene kadar susuzluk hissinin gelmemesi. Yani şayet olağandan az su tüketiyorsanız, her gün kâfi oranda su içen birine nazaran çok daha geç susuzluk hissetmeye başlarsınız. Temelde bedeninizin daima suya gereksinimi vardır lakin bedenimiz kritik seviyede susuz kalana kadar “susuzluk” hissi gelmiyor. Bu nedenle kendimizi susuz kalmış hissetmesek bile nizamlı olarak su içmemiz gerekiyor. Üstelik su, içildikçe muhtaçlığı beden daha çabuk anlıyor, daha sık susuyoruz. Böylelikle bedenimiz kritik seviyede susuz kalmadan onun muhtaçlıklarını sağlamamızı sağlıyor.
SUSUZLUK MU AÇLIK MI?
Beden tartısının %10’u kadar su kaybetmesi sonucunda dehidrasyon oluşuyor. Bu durum halsizlik ve yorgunluğa neden oluyor. Ayrıyeten kimi vakit açlıkla susuzluğu karıştırıyoruz. Yani aslında kendimizi susuz hissediyoruz lakin su yerine çeşitli besinler tüketiyoruz ve besinlerde de aşikâr oranlarda su olduğundan, süreksiz olarak susuzluk hissi geçiyor. Lakin bu, muhtaçlığımız olmayan kalorileri almamıza yol açıyor. Halbuki ki yalnızca susuz kalmış oluyoruz.
YAŞAM TEHLİKESİ OLUŞTURAN DURUMLAR
%20 su kaybı durumunda ise hayat tehlikesi oluşabiliyor. Bunu önlemek için bilhassa yaz aylarında en az 2-2,5 litre su tüketilmesi gerekiyor. Lakin yapılan tertipli idman yapıyor, kafeinli içecek tüketiyorsanız, daha fazla su tüketmeniz gerekiyor. Sıvı alımında bir öbür kıymetli nokta, içilen öbür içeceklerin su yerine geçtiğini sanmak. Meğer hiçbir içecek bilhassa çay ve kahve tüketimi su yerine geçmiyor. Bilakis bedende su tutulmasını artırdığı için daha fazla su tüketilmesi gerekiyor.
YETERLİ SIVI TÜKETİYOR MUYUM? İDRAR RENGİM NE ANLATIYOR?
Kâfi sıvı alınıp alınmadığı idrar renginden denetim edilebiliyor. İdrarımız içindeki ürokrom hususundan ötürü açık sarı renktedir. Aldığımız sıvının ölçüsüne nazaran rengi açılıp yoğunlaşabilir.
- Eğer gereğince su tüketiyorsanız, idrarın rengi açık sarı renk olmalı.
- Koyu renk olması kâfi su içilmediğini gösteriyor.
- Ek olarak, bedende biriken toksin ve ziyanlı atıkların idrar yolu ile dışarı atılması idrarın renginin değişmesine ve idrarda koku oluşmasına neden olabiliyor.
- İdrar yolu enfeksiyonları ve böbrek taşları durumunda idrar bulanık ve berbat kokulu olabiliyor.
İDRAR RENKLERİ VE ANLAMLARI
- Beyaz renkli idrar: Çok su içildiğinde idrar dansitesi düşer ve idrarda bulunan atık hususların azalmasına neden olur. İdrara rengini veren ürokrom hususunun azalması nedeni ile de idrar rengi beyaz ve beyaza yakın olur. Lakin idrar yolu enfeksiyonlarında kandaki beyaz kan hücresi sayısı artar, böbreklerden dışarı atılması idrara beyaz bir renk verebilir. Bu nedenle bu renk idrarın çok su tüketmekten olup olmadığının gözlemlenmesi güzel olur.
- Açık renk idrar: Çok sıvı tüketimine bağlıdır. Kişi idrara çok sık çıkar. Lakin kişi çok su tüketmiyor, nadiren tuvalete çıkıyor ve buna karşın idrarı çok çok açık renkse bu karaciğer sirozu yahut hepatit hastalığı manasına gelebilir.
- Parlak sarı renkte idrar: İdeal idrar rengidir. Suda çözünebilen riboflavin ya da B2 vitaminlerin kullanımı da idrar rengi değişikliğine sebep olabilir.
- Koyu sarı renkte idrar: Vücudun su muhtaçlığının gereğince karşılanmadığı manasına gelir. B vitamini alımı ve fazla laksatif alınması da koyu sarı idrar renginin nedeni olabilir. Kimi ilaçlar da idrar renginin yoğunlaşmasına yol açabilir.
- Kırmızı renkte idrar: İdrarın kırmızı olması, idrarda kana bağlı olabilir ve bu durum olağan dışı kabul edilmelidir. Antibiyotik kullanımı, tüketilen besinlerden kimileri da idrara kırmızı rengi verebilir.
- Turuncu renkte idrar: Çeşitli antibiyotikler, çok fazla havuç tüketilmesi, B kompleks vitaminler ve kan sulandırıcı ilaçlar idrarın turuncu renkte olmasına yol açabilir. Beden susuz kaldığında da idrar yoğunlaşabilir ve bu da turuncu renk almasına yol açabilir.
- İdrarın yeşil renk olması: Üriner enfeksiyonlarda idrar rengi yeşile dönebilir. İçeriğinde metilen mavisi bulunan ilaçlar yahut besin boyası içeren besinler ve tıbbi testlerde bulunan boyalar da idrarın yeşil ya da mavi olmasına yol açabilir.
- İdrarın koyu kahverengi renkte olması: Çeşitli ilaçlar, müshiller, kas gevşeticiler yahut baklagillerin çok tüketimi idrarın koyu kahverengi renk almasına yol açabilir. Tıpkı vakitte hemolitik anemi, hepatit, siroz, melanom, idrar yolu enfeksiyonu ve böbrek hastalıkları da koyu kahverengi idrar sebebi olabilir. Demir destekleri ve Parkinson ilaçları da idrar renginin yoğunlaşmasına yol açabilir. Fakat idrarın kahverengi olması hamilelik belirtisi değildir.
- İdrarın renginin siyah olması: Normal bir durum değildir. Tüketilen besinlerle bağlı olup olmadığını anlamak için sıvı tüketimini artırmak ve idrar rengini takip etmek gerekir. Örneğin aloe vera çayı, aloe vera suyu, armut, şeftali, elma, kuru erik üzere sorbitol unsuru içeren besinler, revent bitkisi ve bakla üzere besinlerin çok tüketiminde de idrar rengi siyah renk alabilir lakin bu besinler tüketilmediğinde de idrar rengi yeniden çok koyu renkse, siyahsa takip edilmesinde yarar vardır.
İDRAR RENGİM KOYU SARI, GEBE MİYİM?
Gebelikte idrar rengi ekseriyetle açık tonlardadır. Su tüketimini artıran hamilelerde idrar rengi açılır ve sık tuvalete gitme gereksinimi hissedilir. Koyu sarı, kahverengi üzere idrar renkleri hamilelikle bağlı değildir. Daha az su tüketiyorsanız ve su tüketiminizi artırdığınızda idrar renginiz açılıyorsa, idrar renginizin değişmesi büsbütün su tüketimi ile ilgilidir diyebiliriz.
YAZ AYLARINDA HANGİ TIP SIVILAR SU YERİNE GEÇER?
Yaz aylarında antrenman ve spor yapılırken kış aylarına nazaran daha fazla sıvı kaybı olacağı için idmana başlamadan 15 dakika evvel 1-2 bardak su tüketilmeli ve antrenman sırasında da her 10-15 dakikada bir 1 bardak su içilmeli. Ayrıyeten ter ile kaybedilen minerallerin yerine konması için maden suyu, ayran üzere içecekler de içilebilir.
Editörün notu: Sıcaklarda çok terleme ile bedenden terle birlikte sodyum ve potasyum üzere mineraller atılıyor. Bu nedenle bedende sodyum kaybı oluşuyor. Sodyum kaybını önlemek için tuzlu ayran, potasyum kaybını önlemek için de bol zerzevat meyve tüketilmesi gerekiyor.
BU HABERLER İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR:
