Menopozun çoğunlukla bir bitişi çağrıştırdığını ve hatta kadınlık hissiyle vedalaşmak olarak algılanabildiğini biliyorum. Fakat ya hiç de o denli olmadığını söylersem? Menopoz, bir yas devri ve bir kayıp değil. Vücudumuzun yıllarca sürdürdüğü sağlıklı olağan akışın yeniden son derece sağlıklı bir kesimi. Menopoz doğurganlığın sona erişi evet lakin bayan olmanın ve hazzın değil. Hatta inanır mısınız her şey daha yeni başlıyor bile olabilir.
Menopoz sonrası cinsel ömrü olumsuz etkileyen ya da bitiren şey, vazgeçme duygusudur. Elbette hormonal çalkalanma ve değişimlerin tesirini yatak odamızda da hissederiz. Fakat kabullenme halini yenilenme hali takip edebilir. Hastalarımda yarattığımız farkındalık sonrası daima şunu söylüyorlar; seksin tadını daha çok çıkarır bile olduk.
Hepinizin bildiğinizi umut ettiğim üzere menopoz, âdetten kesilmek ve doğurganlığın sona ermesi manasına gelir. Ama son yıllarda dünyada menopozu geciktirici çok sayıda ilaçtan kelam ediliyor. Kulaktan dolma bilgilerle bunları edinmemeniz ve jinekoloğunuza muayene olmanız sonrası şayet o gerek görürse ilaç kullanmanızı tavsiye ederim. Maalesef bitkisel formüller ve rastgele kullanılan ilaçlar nedeniyle zıt tepkiye maruz kalmış bayan hastalarımız azımsanmayacak kadar fazla. Sağlıklı bir ömür hali ve şayet verilmişse tertipli ilaç kullanımı ve genel sıhhate da dikkat ederek hastalıklara karşı korunaklı olma, menopoz yaşını ileriye atmaya yardımcı oluyor. Lakin bu menopoz geciktirme durumunun da sonsuza dek süremeyeceğini ve kaçınılmaz hatta kaçınılması da gerekmeyen sonun bu olduğunu kabullenmeliyiz.
Menopoz, bayanda yumurtalıktaki yumurtaların aktivitelerinin büsbütün bitmesi sonucunda adet kanamalarının da bitmesidir. Bir bayana menopoza girdiğini söyleyebilmemiz için en az 1 yılı kanamasız geçirmesi gerekir. Son yıllara kadar menopoz yaşı 51-52 iken artık Türkiye’de ve dünyada bu yaş 50’nin altına düşmüş hatta artık 48-46 diyoruz. Bu da kulağa ürkütücü geliyor natürel.
Menopoza giriş yani biyolojik saatin yavaşlaması sürecini anlatmadan evvel bu sürecin saptanması kademesinde neler yapıldığını hatırlatmak istiyorum.
Menopoz teşhisi sürecinde bu testlerin yapılması değerlidir:
- Kan sayımı, idrar testi
- Kan yağları (total kolesterol, HDL ve LDL kolesterol, trigliserid)
- Karaciğer ve böbrek işlev testleri (ALT, AST, üre, kreatinin)
- Kandaki Kalp belirteçleri (CRP, homosistein)
- TSH, st3 st4: Guatr testleri
- Smear testi
- Mamografi
- Ultrason
- Kemik yoğunluk ölçümü
Olağan menopoz devrinin dışında bir de beklenmeyen yaşlarda gelişen ve şüphelenildiğinde kesinlikle bir uzmana başvurulması gereken ‘erken menopoz’ vardır ki katiyetle tıbbı ve acil hadisedir, dikkatinizi ister.
Menopoza giriş yaşımızı seçemeyiz. Birinci âdet, gebelik, doğum, emzirme, korunma sistemleri, eğitim üzere değişkenler bunu belirlemez. Sigaranın hızlandırdığı, alkolünse geciktirdiği bilinir. Ve maalesef annesi menopoza erken giren bayanların da ortalama o devirlerde menopoza girmesi beklenir. Hamile kalmış ve doğum yapmış bayanların da menopoz yaşı ise başkalarına göre daha geç gelir. Lakin ne vakit gelirse gelsin, cinsel hayatın sonunu getirecek bir olgu değildir.
Menopoz sonrası pek çok bayanda, korunma hassasiyetinin azalması ve hamile kalma korkusunun ortadan kalkması nedeniyle cinsel hazzın daha hissedilir hale geldiğini söylemeliyim. Kâfi ki hazza odaklanın. Odağınıza aldığınız şey, bitip gidenler değil, kalanlar ve hala sizin olanlar olursa daha ateşli, daha özgür sevişmeler yaşamanız işten bile değil.
Üstelik sevişme takviminizden çıkardığınız ortalama bir hafta, takviminize yine eklenir. İstediğiniz vakit ve istediğiniz kadar sevişebilir, unu eleyip eleğini asma hissini “bir daha mı geleceğiz dünyaya”yla değiştirebilirsiniz. Menopoz sonrası tecrübeleriniz, katiyen en az eskisi kadar düzgün olabilir. Bunu unutmadan lakin bu dahil her şeyi unutarak sevişin, olur mu?
Doç. Dr. Gökçen Erdoğan
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı, Cinsel Terapist
