Pulmoner rehabilitasyon açıklaması: “Hastalığa bağlı mevt riski azalıyor”
Doç. Dr. Seda Tural Önür: “Nakil muvaffakiyetini arttırdığı, vefat oranlarını düşürdüğü gösterilmiştir”
İSTANBUL – Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Seda Tural Önür, teneffüs rahatsızlıklarında pulmoner rehabilitasyonun ehemmiyetine dikkat çekerek, “Yaşam kalitesindeki artış en büyük kazanımları, hastalığa bağlı mevt riskinin azaldığını bu tedavi sonrası görebiliyoruz. Bilhassa nakil hastaları için öncesinde ve sonrasında uygulanan metotların nakil muvaffakiyetini arttırdığı ve mevt oranlarını düşürdüğü gösterilmiştir” dedi.
Solunum rehabilitasyonu olarak da bilinen pulmoner rehabilitasyon, kronik teneffüs hastalığı olan şahıslar için büyük değer taşıyor. Bilhassa KOAH, astım, bronşektazi üzere kronik akciğer hastalıklarının yanı sıra, göğüs duvarı ve kas-iskelet sistemini etkileyen hastalıklarda pulmoner rehabilitasyonun yararının ve aktifliğinin gösterildiği belirtiliyor. Yedikule Göğüs ve Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim Araştırma Hastanesi’nden Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç Dr. Seda Tural Önür de pulmoner rehabilitasyona ait bilgi verdi. Doç Dr. Önür, akciğer nakli öncesi ve sonrası, akciğer kanseri üzere hastalıklarda pulmoner rehabilitasyonun muvaffakiyetle uygulandığını tabir etti.
“Yaklaşık 8 hafta süren bir tedavi süreci”
Pulmoner rehabilitasyonun geçmişten bu yana uygulandığını anlatan Doç Dr. Seda Tural Önür, “Pulmoner rehabilitasyon 1970’li yıllardan itibaren antrenman kapasitesi düşmüş olan hastaların çoklu değerlendirmeyle bir arada idman kapasitesini arttırmaya yönelik uygulanıyor. Çok taraflı bir eğitim ve destekleme programının hastaların ömür kalitesini artırdığının gösterilerek bilimsel içeriği oluşturulmuş bir tedavi programı. Bilhassa nakil üzere önemli hastalıklar sonucunda tedavi planlanan nakil hastalarında ve birtakım ameliyat gerektiren durumlar öncesinde mevcut hastalıkların optimal tedavisine karşın geçmeyen nefes darlığı olan tüm hasta kümelerinde kıymetlendirilmesi gereken bir tedavi modelidir. Bize yönlendirilen hastaların fizikî kondisyonunun ne olduğunu görüyoruz ve buna yönelik neler yapılabilir. Tam doz tedaviye karşın bir ömür kalite düşüklüğü varsa hastaya mahsus, hastanın hangi kas gücünde nerede eksikliği varsa buna yönelik bir antrenman programı planlıyoruz. Kendi doktoru tarafından tam doz ülkü tedaviyi aldıktan sonra tarafımıza yönlendirilen hastaları biz evvel poliklinikte kıymetlendiriyoruz. Yaklaşık 8 hafta süren bir tedavi süreci oluyor ve sonrasında takip periyodları oluyor. Hastaya konut tabanlı tedaviler de uygulanabiliyor. Ekseriyetle bize teneffüs yetmezliği ileri olan, meskende oksijen aygıtına bağımlı, konut içindeki hareketlerini, kendi öz bakım hareketlerini bile gereğince yapamayan hastalar yönlendirildiği için bu hastalar için bizim amacımız başlangıç ve bitişte asgarî 50 metreden fazla yürüme kapasitesini artırabiliyor olmak bile başarıdır” halinde konuştu.
“Nakil muvaffakiyetini arttırdığı ve mevt oranlarını düşürdüğü gösterilmiştir”
Tedavinin içeriğine yönelik açıklamalarda bulunan Doç. Dr. Önür, “Gelen hastalara kollarından yük vererek bir eğitim programı, gerekirse alt ekstremite dediğimiz bacak kaslarının idmanlarına yük verecek biçimde ya da bunları kombine ederek yeri geldiğinde farklı yardımcı aygıtları da kullanarak farklı tedavi modelleri uygulayabiliyoruz. Öncelikli olarak hastaların nefes darlığı algısı ve idaresi değişiyor, antrenman kapasiteleri artıyor. Saçınızı tarama, dişini fırçalama, banyo yapma aksiyonu bu kadar kolayken bizim hastalarımız bunları yaparken nefes darlığı çeken hastalar oluyor. Bu tedavi sonrası bunu rahatlıkla yapabiliyor olması onlar için büyük bir yarar. Hayat kalitesindeki artış en büyük kazanımları, hastaların hastalığa bağlı mevt riskinin azaldığını bu tedavi sonrası görebiliyoruz. Bilhassa nakil hastaları için öncesinde ve sonrasında uygulanan metotların nakil muvaffakiyetini arttırdığı ve mevt oranlarını düşürdüğü gösterilmiştir. Farklı hastalık kümelerinde da farklı muvaffakiyetleri kelam hususudur. Covid hastalığı Son 2-2,5 yılda pandemi olarak tüm dünyayı sarstı ve bizim ülkemizde de birçok insanın hayat kalitesini düşürecek formda etkilenmesine neden oldu, ölümlere neden oldu. Yaklaşık yüzde 15’inde önemli seyreden bu hastalığın tedavisi tamamlandıktan sonra dahi birinci 2 ay içinde hastaneye bir teneffüs semptomuyla, şikayetiyle müracaatların arttığını ve bize müracaatların da arttığını görüyoruz. Ünitemizde 45 tane nakil adayı ve bunların içerisinde nakil olmuş hastalar da dahil olmak üzere tedavi almıştır. Yapılmış çalışmalarda pulmoner rehabilitasyon almış hasta kümesinde bilhassa nakil olmuş hastalar da dahil olmak üzere mevti azalttığı gösterilmiştir” tabirlerini kullandı.
“Herkese tavsiye ederim, mutlaka gelmeleri gerekiyor”
Rahatsızlığının genetik olduğunu anlatan 53 yaşındaki KOAH hastası Deste Uzun, “KOAH rahatsızlığım var, tabibim yönlendirdi. Nakilden evvel bu rehabilitasyondan geçmem gerekiyormuş. KOAH rahatsızlığım olduğu için akciğer nakli olacağım. Herkese tavsiye ederim, katiyetle gelmeleri gerekiyor. Yürüyüş bandımız, bisikletimiz var, tartı kaldırıyoruz. Antrenman yaparken nasıl nefes alınır, nasıl verilir aslında bizim üzere rahatsızlığı olan beşerler için daha zor” sözlerini kullandı.
Öte yandan pulmoner rehabilitasyonla hastalığa bağlı gelişen nefes darlığı ve işlevsel yetersizliği ortadan kaldırması, hastalığın ilerlemesini önlenme, idman toleransının artırılması, sıhhat durumunun güzelleştirilmesi, hastalıklara bağlı oluşabilecek berbat tesirlerin önlenmesi ve tedavisi, ömür kalitesinin güzelleştirilmesi hedefleniyor.
