Bilhassa yurtdışı seyahatlerinde pek çok kişinin kaygısı olan mevzuların başında tuvalete çıkma sorunu geliyor. Âlâ bir seyahatin en değerli ögeleri güzel yemek, rahat konaklama ve baş dengi seyahat arkadaşları olarak sıralansa da bir seyahati zorlaştıran en kıymetli bahis tuvalete çıkamama sorunu. Lakin bazıları yalnızca seyahat sırasında değil, günlük hayatında da boşaltım sistemi problemleri yaşayabiliyor. Bunda beslenme biçimi, antrenman ölçüsü, kullanılan ilaçlar ve hatta tasa düzeyi bile tesirli olabiliyor. Pekala tuvalete çıkma sıklığının bir doğrusu var mı? Neden kimisi günde üç kere tuvalete çıkarken, bir diğer kişi lakin üç günde bir sefer tuvalete çıkıyor? Sağlıklı olan hangisi yahut biri başkasından daha az mı sağlıklı? Gelin, ekseriyetle kimsenin konuşmaktan hoşlanmadığı bu “kaka” sorununa bir açıklık getirelim ve doğrusunu bulmanıza yardımcı olalım.
Sağlıklı sindirim ve boşaltım sisteminin en kıymetli işaretlerinden biri düzgün dışkılama sıklığı. Lakin çoğunlukla bu dışkılama sıklığının hangi durumda olağan kabul edildiği merak ediliyor.
Örnek vermek gerekirse, halk ortasında günde 1 sefer büyük tuvalete çıkmanın olağan olduğu bilgisi kabul görürken, uzmanlar bunun yanlışsız olmadığını belirtiyor. Zira uzmanlara nazaran haftada 3 seferden, günde 3 kereye kadar dışkılama olağan olarak kabul ediliyor. Bu geniş aralık da baş karışıklığına yol açıyor.
Bahsi geçen bu sıklıklar; kişinin kilosuna, uzunluğuna, hareket sıklığına, beslenme ve su içme ölçüsüne nazaran değişiyor. Günde ortalama 1000 kalori alan zayıf bir beşerle günde ortalama 2000 kalori üstü alan, kilolu bir insanın dışkılama ölçüsü ve sıklığı elbette ki birbirinden farklı. Bu nedenle haftada 3 kereden, yani üç günde 1’den, günde 3 keze kadar büyük tuvalete çıkma sıklığı “normal” kabul ediliyor. Burada asıl değerli olansa, dışkılama tipi. Yani kıvamı, hali ve rengi. Zira sindirim sisteminin sıhhatini bu üç parametre gösteriyor. Bunun için de bir tıp çevrelerince kabul edilmiş bir tablo var. Buna, Bristol Gaita (Dışkı) Skalası ismi veriliyor.
BRISTOL GÖRSEL DIŞKI ÖLÇEĞİ
Bristol Stool Scale (Bristol Görsel Dışkı Ölçeği) sistemine nazaran, toplam 7 tip dışkı var. Bu dışkı tipleri renk, kıvam ve biçim olarak birbirinden farklı.
HANGİSİ OLAĞAN?
Ölçeğe nazaran tip 3 ve tip 4 dışkı çeşitleri, sağlıklı bir sindirimin göstergesi. Tip 1 ve tip 2 kabızlık olarak kabul ediliyor. Tip 5 lifsiz beslenmenin işaretiyken; tip 6 ve tip 7 ise ishal yahut çok ishal olarak kabul ediliyor.
Gastroentoloji Uzmanı Dr. Sophie Balzora, kişi rastgele bir sindirim sorunu yaşamıyorsa ve günde üç seferden, üç günde teğe varan sıklıkla tuvalete çıkıyorsa, bunun olağan olarak kabul edildiğini belirtiyor. Tuvalete çıkma sıklığının ne yediğimizden ne kadar idman yaptığımıza; hatta uyku ölçümüze kadar pek çok değişkene bağlı olduğunu belirten Dr. Balzora, hormonal değişimlerin ve kullanılan ilaçların da kısa ya da uzun vadeli olarak boşaltım sisteminde değişikliğe yol açtığını belirtiyor.
Tuvalete çıkma sıklığı olağan bir halde devam eden lakin kabızlık çeken birinin dışkı sıklığı bu kademeden sonra değerli değil. Zira kabızlık, tıpkı ishal üzere kıymetli bir sorun olarak görülüyor. Kişi lifli beslenmiyor, yüksek oranda şeker içerikli besinler tüketiyor yahut tuvalete gitmeyi erteliyorsa, bu kabızlık sorunu yönetilebilir bir sorun lakin şayet kişi her zamanki üzere beslenmesine ve kabızlık devrinde rahatlamak için zeytinyağı yahut doğal yağ tüketimini artırmasına karşın sorun yaşıyorsa, bu durumda bir tabibe başvurması gerekiyor.
KABIZLIK NEDENLERİ (TİP 1 VE TİP 2 ÜSLUPTA DIŞKILAMA)
- Liftli besin tüketmemek
- Yetersiz su tüketimi
- Çok fazla süt eseri tüketmek
- Sedanter hayat (hareketsizlik)
- Yüksek oranda şekerli beslenmek
- Tuvalete gitmeyi ertelemek
- Çok fazla asitli besin tüketmek
- Müshillerin ya da laksatiflerin uzun periyodik kullanımı
- Güçlü ağrı kesici ilaçlar, antidepresanlar, demir hapları, içinde kalsiyum, yahut alüminyum bulunan antacid ilaçlarının kullanımı
TUVALETE ÇIKMAKTA ZORLANIYORSANIZ NE YAPMALISINIZ?
- Meyve, zerzevat, erik suyu ve tahıl üzere lif oranı yüksek besinleri tüketin.
- Bol sıvı alın. (Tercihen günde 1,5-2 litre su ile)
- Kabızlık çektiğiniz devirde bitki çayı üzere çaylara, az taneli çorba üzere besinlere yönelin.
- Kuru kayısı, incir, erik ve mürdüm eriği üzere kuru meyveler kabızlığa düzgün gelir. Lakin bunları tüketirken su içmeyi ihmal etmeyin.
- Elma, üzüm ve avokado üzere taze lifli meyvelerden; ıspanak, lahana, kızılcık, kereviz, pancar, pırasa, baklagiller üzere bol lifli zerzevat ve besinlerden yana güçlü beslenin.
- Tuvalet gereksinimi hissettiğinizde beklemeden tuvalete gidin.
- Laksatif tesir gösteren ilaçlar bağırsak hareketlerini hızlandırarak kabızlığı sonlandırır fakat bu ilaçların kullanımı tabip denetiminde olmalıdır.
İSHAL BELİRTİLERİ VE NEDENLERİ (TİP 6 VE TİP 7 TIPTA DIŞKILAMA)
Öte yandan ishal de değerli bir sorun zira bedenin fazladan su kaybetmesine, tüketilen besinlerde bulunan ve bedenin muhtaçlığı olan vitamin ve minerallerin emilimi sağlanamadan bedenden çıkarılmasına yol açıyor. Bu manada ishal de ötelenmemesi gereken dışkılama sorunlarından…
İSHAL NEDENLERİ
- Liftli yiyecek tüketiminin az olması
- Kalın bağırsakta yeni bakterilerin üremesi
- Çok yağlı beslenmek
- Sindirim sistemindeki sorunlar
- Kronik gerilim ve kaygı
İLGİLİ HABERLERİMİZ:
